Ly thân có còn quyền thừa kế? Cẩn trọng khi lập di chúc trong thời kỳ ly thân
Thừa kế trong thời kỳ ly thân là một trong những vấn đề pháp lý nhạy cảm và thường gây tranh cãi giữa các bên liên quan. Nhiều người lầm tưởng rằng việc ly thân đồng nghĩa với mất quyền thừa kế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn pháp lý, quyền thừa kế phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân hợp pháp và các quy định cụ thể trong Bộ luật Dân sự. Bài viết này sẽ làm rõ ai có quyền hưởng di sản trong thời kỳ ly thân và những lưu ý quan trọng khi lập di chúc trong giai đoạn này.
Ly thân là tình trạng vợ chồng không còn sống chung, không còn sinh hoạt vợ chồng nhưng chưa có bản án hoặc quyết định ly hôn có hiệu lực pháp luật từ Tòa án. Về mặt pháp lý, hai người vẫn là vợ chồng hợp pháp.
Pháp luật Việt Nam hiện hành chưa có quy định cụ thể nào về “ly thân”, nhưng thực tiễn cho thấy đây là giai đoạn được nhiều cặp đôi lựa chọn trước khi quyết định ly hôn.
2. Quy định về thừa kế trong thời kỳ ly thân
2.1. Vợ/chồng ly thân vẫn được thừa kế theo pháp luật
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, khi một người mất không để lại di chúc, di sản sẽ được chia theo hàng thừa kế pháp luật. Vợ hoặc chồng hợp pháp thuộc hàng thừa kế thứ nhất, cùng với cha mẹ, con cái của người chết.
Do đó, nếu hai người chỉ ly thân mà chưa ly hôn hợp pháp, thì vẫn còn mối quan hệ vợ chồng hợp pháp và người kia vẫn được quyền thừa kế tài sản.
2.2. Thừa kế trong thời kỳ ly thân theo di chúc
Nếu người đang trong thời kỳ ly thân lập di chúc để định đoạt tài sản thì quyền thừa kế sẽ theo nội dung di chúc đó, miễn là di chúc hợp pháp. Tuy nhiên, theo Điều 644 Bộ luật Dân sự, nếu người còn sống (vợ/chồng) thuộc diện thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc, như người không có khả năng lao động hoặc đang phụ thuộc về tài chính, thì vẫn có thể được hưởng một phần di sản.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ người nước ngoài công chứng tại Việt Nam như thế nào?
3. Khi nào ly thân mất quyền thừa kế?
Chỉ khi vợ chồng đã chính thức ly hôn theo bản án hoặc quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật thì mới mất quyền thừa kế đối với nhau. Trường hợp ly thân nhưng chưa có bản án ly hôn, pháp luật vẫn công nhận tư cách thừa kế của người còn sống.
Tuy nhiên, nếu người ly thân thuộc diện bị tước quyền thừa kế theo Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 (ví dụ như bạo hành, cố tình gây áp lực để lập di chúc…), thì có thể bị loại khỏi danh sách thừa kế.
4. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1: Ông T và bà M kết hôn hợp pháp nhưng ly thân suốt 5 năm mà không ly hôn. Khi ông T qua đời mà không để lại di chúc, bà M vẫn được hưởng phần di sản theo pháp luật như là người vợ hợp pháp, cùng với các con của ông.
Trường hợp 2: Bà N lập di chúc trong thời kỳ ly thân với chồng là ông L, chỉ định con trai bà hưởng toàn bộ tài sản. Tuy nhiên, ông L là người không có thu nhập và bị bệnh nặng. Theo Điều 644 BLDS 2015, ông L vẫn có thể được hưởng 2/3 suất thừa kế của một người thừa kế theo pháp luật, dù không được nêu trong di chúc.
5. Căn cứ pháp lý về thừa kế trong thời kỳ ly thân
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 621: Các trường hợp bị tước quyền thừa kế
Điều 644: Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Điều 651: Thừa kế theo pháp luật
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: xác định tình trạng hôn nhân hợp pháp
6. Những lưu ý khi lập di chúc trong thời kỳ ly thân
Xác định rõ tài sản riêng và tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân để tránh tranh chấp về sau
Di chúc cần được lập hợp pháp theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự, minh mẫn, tự nguyện, có chứng nhận hoặc công chứng
Trong trường hợp muốn loại trừ quyền thừa kế của vợ/chồng, nên nhờ luật sư tư vấn kỹ càng để không vi phạm quy định pháp luật
>>> Xem thêm: Các loại hình dịch vụ sổ đỏ phổ biến hiện nay được quy định ra sao?
Kết luận
Thừa kế trong thời kỳ ly thân là vấn đề cần hiểu đúng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho cả người để lại di sản và người còn sống. Dù không còn sống chung nhưng nếu chưa có quyết định ly hôn thì vợ/chồng vẫn được coi là người thừa kế theo pháp luật. Do đó, khi lập di chúc hoặc giải quyết tranh chấp tài sản trong giai đoạn ly thân, cần đặc biệt lưu ý các quy định pháp luật và có sự hỗ trợ từ chuyên gia pháp lý để tránh rủi ro.
Nếu bạn đang gặp vướng mắc trong quá trình lập di chúc hoặc phân chia tài sản khi ly thân, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để được tư vấn cụ thể, chính xác và hỗ trợ nhanh chóng.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
