Có cần công chứng di chúc không? – Hiểu đúng để làm đúng
Nhiều người lập di chúc để lại tài sản cho người thân, nhưng không rõ cần công chứng không, hay cứ viết tay là đủ? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khi nào cần công chứng di chúc, các quy định pháp luật liên quan và lưu ý để tránh di chúc bị vô hiệu.
Các quy định về công chứng di chúc được ghi nhận trong:
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 630: Di chúc hợp pháp
Điều 631: Nội dung của di chúc
Điều 632 – 635: Các hình thức di chúc
Luật Công chứng 2014
Thông tư 01/2020/TT-BTP về nghiệp vụ công chứng
2. Di chúc có bắt buộc phải công chứng không?
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc không bắt buộc phải công chứng, trừ một số trường hợp đặc biệt. Cụ thể:
Trích dẫn khoản 1 Điều 630 BLDS 2015: “Di chúc hợp pháp là di chúc được lập bởi người minh mẫn, sáng suốt… không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép; nội dung di chúc không vi phạm điều cấm… Hình thức di chúc không trái quy định của luật.”
Như vậy, một di chúc viết tay vẫn có thể hợp pháp nếu đáp ứng đủ điều kiện.
Tuy nhiên, pháp luật có quy định bắt buộc công chứng trong một số trường hợp.
Theo khoản 5 Điều 630 BLDS 2015, nếu người lập di chúc không thể tự viết hoặc tự đọc thì bắt buộc phải công chứng:
“Người bị mù, người không biết chữ, người có nhược điểm về thể chất mà không thể tự mình lập di chúc thì di chúc của những người này phải được lập thành văn bản có người làm chứng và phải được công chứng hoặc chứng thực.”
3. Ưu điểm của việc công chứng di chúc
Việc công chứng mang lại nhiều lợi ích:
Tăng độ tin cậy về ý chí người lập di chúc;
Giảm rủi ro bị tranh chấp sau khi người lập mất;
Xác định tính hợp pháp rõ ràng nếu có kiện tụng;
Được lưu trữ tại Phòng công chứng, dễ truy cứu sau này.
Nếu người lập di chúc già yếu, bệnh nặng… có thể yêu cầu công chứng viên đến tận nơi để thực hiện thủ tục. Điều này được Luật Công chứng cho phép nhằm bảo vệ quyền lợi người lập.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ 2: Anh T (45 tuổi, khỏe mạnh, biết chữ) viết tay di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con gái duy nhất, có chữ ký và ngày tháng rõ ràng. Tuy không công chứng, nhưng nếu anh T lập đúng điều kiện pháp lý thì di chúc vẫn có hiệu lực sau khi anh mất, nếu không có ai tranh chấp về tính minh mẫn hoặc bị ép buộc.
>>> Xem thêm: Không muốn tài sản bị chia sai ý nguyện? Hãy công chứng di chúc ngay từ bây giờ!
6. Lưu ý khi công chứng di chúc
Người lập di chúc phải minh mẫn, không bị cưỡng ép;
Không vi phạm điều cấm của pháp luật (ví dụ: chia tài sản cho người bị tước quyền thừa kế);
Không được công chứng di chúc miệng, chỉ có thể chứng thực theo điều kiện nhất định và thời hạn rất ngắn (Điều 629 BLDS 2015).
Công chứng di chúc là không bắt buộc trong phần lớn trường hợp, nhưng rất nên thực hiện để tránh tranh chấp sau này. Hiểu đúng để làm đúng không chỉ giúp bảo vệ ý chí của người để lại di sản, mà còn hạn chế rủi ro pháp lý cho người thừa kế sau này.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
