Trong thực tế, nhiều người khi muốn từ chối phần tài sản được thừa kế thường đặt câu hỏi: “Liệu văn bản từ chối nhận di sản viết tay có được pháp luật công nhận hay không?”. Việc lập văn bản viết tay giúp thể hiện ý chí cá nhân nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, nhưng để đảm bảo giá trị pháp lý, văn bản này cần đáp ứng đúng quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng hiện hành. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về hình thức, điều kiện và giá trị pháp lý của văn bản từ chối nhận di sản viết tay.
>>> Xem thêm: Làm hợp đồng mua bán nhà đất tại văn phòng công chứng có đảm bảo không?
Quy định của pháp luật về hình thức văn bản từ chối nhận di sản
Theo khoản 1 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản nhưng phải thể hiện bằng văn bản. Pháp luật không bắt buộc văn bản này phải đánh máy hay lập tại tổ chức hành nghề công chứng ngay từ đầu — người thừa kế có thể viết tay, miễn sao thể hiện rõ ràng ý chí từ chối và đảm bảo các yếu tố sau:
-
Ghi rõ họ tên, thông tin người từ chối và người để lại di sản;
-
Nêu cụ thể phần di sản được hưởng và xác nhận việc tự nguyện từ chối;
-
Có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập;
-
Không có dấu hiệu bị ép buộc, lừa dối hay nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản.
Như vậy, văn bản từ chối nhận di sản viết tay vẫn hợp lệ về mặt hình thức, nhưng chưa đủ giá trị pháp lý nếu chưa được công chứng hoặc chứng thực theo quy định.
Có cần công chứng văn bản từ chối nhận di sản viết tay không?
Câu trả lời là có – nếu người thừa kế muốn văn bản này được cơ quan nhà nước, tòa án, hoặc bên liên quan công nhận, thì bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực.
Theo Điều 57 Luật Công chứng 2014, văn bản từ chối nhận di sản là loại văn bản phải được công chứng để đảm bảo:
-
Xác thực danh tính và năng lực hành vi của người từ chối;
-
Xác định rõ thời điểm và nội dung từ chối;
-
Phòng tránh tranh chấp thừa kế trong tương lai.
Do đó, văn bản viết tay chỉ có giá trị thể hiện ý chí cá nhân, không được coi là căn cứ pháp lý để xác định quyền sở hữu hoặc chia thừa kế, trừ khi đã được công chứng hợp pháp.
>>> Xem thêm: Công chứng ngoài giờ hành chính xử lý hồ sơ phát sinh gấp
Thủ tục công chứng văn bản từ chối nhận di sản viết tay
Nếu bạn đã viết tay văn bản từ chối nhận di sản, có thể mang đến phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng tư nhân để thực hiện công chứng. Trình tự thực hiện gồm:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
-
Bản viết tay văn bản từ chối nhận di sản;
-
Giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD/hộ chiếu);
-
Giấy tờ chứng minh quyền thừa kế (giấy khai sinh, di chúc, văn bản khai nhận di sản…);
-
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
-
Giấy tờ về tài sản (sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…).
Bước 2: Nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng
Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp lệ, xác minh nhân thân và hướng dẫn chỉnh sửa nội dung nếu cần.
Bước 3: Ký xác nhận và hoàn tất công chứng
Sau khi công chứng viên chứng thực, văn bản từ chối nhận di sản viết tay trở thành tài liệu có giá trị pháp lý và được dùng để xác định lại phần di sản cho các đồng thừa kế khác.
>>> Xem thêm: Khi nào nên sử dụng dịch vụ sang tên sổ đỏ thay vì tự đi làm?
Khi nào văn bản từ chối nhận di sản viết tay bị vô hiệu?
Một văn bản từ chối nhận di sản viết tay có thể bị tuyên vô hiệu nếu:
-
Người lập không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
-
Bị ép buộc, lừa dối hoặc đe dọa khi viết văn bản;
-
Nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật (ví dụ: nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ);
-
Không được công chứng hoặc chứng thực, nhưng lại được dùng trong thủ tục pháp lý (như đăng ký tài sản, chia di sản…).
Trong các trường hợp này, văn bản viết tay sẽ không được công nhận và người lập vẫn được xem là có quyền thừa kế.
Lời khuyên của chuyên gia pháp lý
-
Người thừa kế nên lập văn bản từ chối nhận di sản tại tổ chức công chứng ngay từ đầu, thay vì chỉ viết tay, để tránh tranh chấp sau này.
-
Nếu đã lập văn bản viết tay, cần mang đi công chứng trong thời hạn hợp lệ – tức là trước khi phân chia di sản.
-
Nên nhờ công chứng viên hoặc luật sư xem xét nội dung trước khi ký, nhằm đảm bảo tính pháp lý và tránh sai sót trong diễn đạt.
Kết luận
Tóm lại, văn bản từ chối nhận di sản viết tay là hình thức thể hiện ý chí hợp pháp của người thừa kế, nhưng chỉ có giá trị pháp lý khi được công chứng hoặc chứng thực. Để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp, người thừa kế nên lựa chọn lập và công chứng văn bản tại phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng tư nhân uy tín.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Hướng dẫn viết mẫu hợp đồng khi công chứng vay vốn thế chấp
>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?
>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết
>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín
>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com