Từ chối công chứng di sản thừa kế: Căn cứ nào?

Trong thực tiễn, không phải lúc nào người thừa kế cũng muốn nhận phần di sản để lại. Có nhiều trường hợp phát sinh việc từ chối công chứng di sản, chẳng hạn khi người thừa kế không có nhu cầu sử dụng tài sản, muốn nhường lại cho người khác, hoặc vì lý do riêng. Vậy việc từ chối công chứng di sản thừa kế được pháp luật quy định ra sao? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ các căn cứ, điều kiện và thủ tục thực hiện.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có quyền hạn gì trong việc chứng nhận giao dịch bất động sản?

1. Khái niệm từ chối công chứng di sản thừa kế là gì?

📌 Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản với người khác. Khi người thừa kế từ chối, phần di sản đó sẽ được chia lại cho những người thừa kế khác theo quy định của pháp luật hoặc theo di chúc.

Ví dụ: Ông A qua đời, để lại căn nhà cho 3 người con. Trong đó, anh B muốn nhường phần của mình cho chị C và em D nên làm văn bản từ chối công chứng di sản thừa kế. Lúc này, di sản sẽ được phân chia lại cho chị C và em D.

2. Căn cứ pháp lý của việc từ chối công chứng di sản

Quy định về quyền từ chối nhận di sản

📖 Điều 620 Bộ luật Dân sự nêu rõ: Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, nhưng phải lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật. Văn bản từ chối chỉ có giá trị nếu được lập trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày mở thừa kế.

Trường hợp không được từ chối di sản

❌ Người thừa kế không được từ chối di sản nếu việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản với người khác (ví dụ: trốn tránh trả nợ). Trong trường hợp này, cơ quan công chứng có quyền từ chối công chứng di sản vì văn bản không đúng quy định pháp luật.

>>> Xem thêm: Người dân phải nộp những khoản thuế, phí nào khi sử dụng dịch vụ sang tên sổ đỏ?

3. Khi nào bị từ chối công chứng di sản thừa kế?

Các cơ quan công chứng sẽ từ chối công chứng di sản trong các trường hợp sau:

🔹 Người yêu cầu công chứng không có quyền thừa kế theo pháp luật hoặc di chúc
🔹 Văn bản từ chối nhận di sản được lập sau 06 tháng kể từ ngày mở thừa kế
🔹 Văn bản từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ hoặc nghĩa vụ tài sản khác
🔹 Hồ sơ, giấy tờ không đầy đủ hoặc có dấu hiệu giả mạo

Ví dụ: Bà E mất, để lại di sản là một mảnh đất. Anh F muốn từ chối nhận di sản nhưng làm văn bản từ chối sau 08 tháng kể từ ngày bà E mất. Trường hợp này, công chứng viên có quyền từ chối công chứng vì quá hạn pháp luật quy định.

4. Thủ tục lập văn bản từ chối công chứng di sản

👉 Để thực hiện, người từ chối cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

• Chứng minh nhân dân/căn cước công dân, hộ khẩu

• Giấy chứng tử của người để lại di sản

• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn…)

• Văn bản dự thảo từ chối nhận di sản

>>> Xem thêm: Công chứng di chúc có phải là điều kiện để di chúc có hiệu lực pháp luật không?

Sau khi nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng, công chứng viên sẽ kiểm tra, giải thích quyền và nghĩa vụ, nếu hợp pháp sẽ chứng nhận văn bản từ chối.

5. Mẫu văn bản từ chối công chứng di sản thừa kế

dưới đây là mẫu văn bản từ chối nhận di sản, viết chữ thường để bạn tham khảo:

cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam
độc lập – tự do – hạnh phúc

văn bản từ chối nhận di sản thừa kế

tôi tên là: ……………………. sinh năm: …………
cmnd/cccd số: ……………….. cấp ngày ……… nơi cấp: …………
hộ khẩu thường trú tại: ………………………………………….

tôi là người thừa kế theo di chúc/pháp luật của ông/bà: ……………………. đã chết ngày ……… tháng ……… năm ………

tôi xin từ chối nhận toàn bộ phần di sản thừa kế mà lẽ ra tôi được hưởng. tôi cam đoan việc từ chối này hoàn toàn tự nguyện, không nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản và được thực hiện trong thời hạn pháp luật quy định.

ngày …… tháng …… năm ……
người làm văn bản
(ký và ghi rõ họ tên)

>>> Xem thêm: Khiếu nại khi bị từ chối công chứng: Có được không theo luật?

>>> Xem thêm: Tranh chấp lối đi chung: Thủ tục khởi kiện ra tòa án.

Kết luận

Việc từ chối công chứng di sản là quyền của người thừa kế, nhưng phải tuân thủ đúng căn cứ pháp luật, thời hạn và hình thức theo quy định. Nếu không đáp ứng các điều kiện này, cơ quan công chứng có quyền từ chối chứng nhận. Để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp, người dân nên tham khảo ý kiến luật sư hoặc công chứng viên trước khi lập văn bản.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com