Tặng cho tài sản khi còn sống khác gì với để lại di chúc?

Trong quan hệ dân sự, việc định đoạt tài sản cá nhân luôn là vấn đề được nhiều người quan tâm. Hai hình thức phổ biến nhất hiện nay là tặng cho tài sản khi còn sống và lập di chúc để lại tài sản. Đây đều là những cách hợp pháp nhằm chuyển giao tài sản cho người thân hoặc người khác, tuy nhiên chúng lại khác nhau về bản chất pháp lý, thời điểm phát sinh quyền sở hữu, thủ tục thực hiện và mức độ rủi ro tranh chấp. Hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp mỗi cá nhân có quyết định đúng đắn, đảm bảo quyền lợi của mình cũng như của người nhận tài sản.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí

1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc tặng cho tài sản và di chúc

• Tặng cho tài sản:
  Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho là sự thỏa thuận, theo đó bên tặng cho chuyển quyền sở hữu tài sản của mình cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, và bên được tặng cho đồng ý nhận. Trường hợp tài sản phải đăng ký quyền sở hữu như đất đai, nhà ở, phương tiện giao thông… thì hợp đồng phải được lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực, đồng thời hoàn thành thủ tục sang tên theo quy định pháp luật.

• Di chúc:
  Căn cứ Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc có thể lập thành văn bản (có công chứng/chứng thực hoặc không) hoặc di chúc miệng trong những trường hợp đặc biệt. Người thừa kế chỉ được quyền hưởng di sản khi di chúc hợp pháp được thực hiện sau thời điểm mở thừa kế.

2. Điểm khác biệt cơ bản giữa tặng cho tài sản và để lại di chúc

2.1. Thời điểm phát sinh quyền sở hữu

• Tặng cho tài sản: Quyền sở hữu được chuyển ngay khi hợp đồng tặng cho có hiệu lực và hoàn tất thủ tục bàn giao. Người được tặng cho có thể sử dụng, định đoạt tài sản ngay.

• Di chúc: Quyền sở hữu chỉ phát sinh sau khi người lập di chúc qua đời và di chúc được công nhận hợp pháp. Trước thời điểm đó, người để lại di chúc vẫn toàn quyền định đoạt tài sản.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có làm việc thứ 7, chủ nhật không?

2.2. Tính chắc chắn về quyền lợi

• Tặng cho tài sản: Người nhận được đảm bảo quyền sở hữu chắc chắn, tránh được rủi ro tranh chấp về sau, bởi việc chuyển giao đã hoàn tất khi còn sống.

• Di chúc: Có thể phát sinh nhiều tranh chấp do mâu thuẫn thừa kế, khả năng di chúc vô hiệu (không hợp pháp về hình thức hoặc nội dung). Người được chỉ định trong di chúc chưa chắc chắn được nhận di sản.

2.3. Thủ tục pháp lý

• Tặng cho tài sản: Phức tạp hơn, nhất là với bất động sản, phương tiện… bởi cần công chứng, chứng thực, nộp thuế và phí trước bạ, làm thủ tục đăng ký sang tên.

• Di chúc: Đơn giản hơn, chỉ cần lập văn bản hợp lệ hoặc lời nói trong tình huống đặc biệt. Tuy nhiên, vẫn nên công chứng để hạn chế tranh chấp.

2.4. Quyền tự do của chủ sở hữu

• Tặng cho tài sản: Sau khi đã tặng cho và sang tên, người tặng cho không còn quyền gì với tài sản.

• Di chúc: Người lập di chúc có quyền thay đổi, sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ di chúc bất cứ lúc nào trước khi mất.

3. Ưu điểm và hạn chế của từng hình thức

Tặng cho tài sản khi còn sống

• Ưu điểm: Người nhận chắc chắn sở hữu tài sản, giảm nguy cơ tranh chấp; người tặng cho an tâm khi nhìn thấy tài sản đã được chuyển giao đúng mong muốn.

• Hạn chế: Người tặng cho sẽ mất quyền đối với tài sản, trong khi bản thân có thể vẫn cần sử dụng. Ngoài ra, việc tặng cho tài sản phải chịu thuế, lệ phí (trừ trường hợp được miễn).

Lập di chúc để lại tài sản

• Ưu điểm: Người lập di chúc vẫn toàn quyền định đoạt, quản lý tài sản suốt đời; có thể linh hoạt thay đổi di chúc theo ý chí.

• Hạn chế: Người thừa kế chưa chắc chắn được hưởng tài sản; di chúc có nguy cơ bị tranh chấp, bị vô hiệu toàn bộ hoặc một phần nếu không tuân thủ quy định.

>>> Xem thêm: Bảng giá dịch vụ công chứng lấy ngay tại Hà Nội

4. Khi nào nên chọn tặng cho tài sản, khi nào nên lập di chúc?

• Nên chọn tặng cho tài sản: Khi muốn người thân được sở hữu, sử dụng tài sản ngay, chẳng hạn cha mẹ muốn con cái có nhà đất để an cư hoặc muốn đảm bảo tài sản thuộc về người cụ thể, tránh tranh chấp thừa kế.

• Nên lập di chúc: Khi vẫn muốn giữ tài sản để sử dụng, quản lý cho đến cuối đời; khi mong muốn phân chia tài sản một cách cân đối, công bằng cho nhiều người; hoặc để lại di sản cho những người ngoài phạm vi thừa kế theo pháp luật.

5. Một số lưu ý pháp lý quan trọng

• Hợp đồng tặng cho tài sản bất động sản phải được công chứng và đăng ký sang tên tại cơ quan có thẩm quyền (theo Luật Đất đai và Luật Nhà ở).

• Di chúc cần tuân thủ các điều kiện có hiệu lực theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015: người lập di chúc minh mẫn, tự nguyện; nội dung không vi phạm pháp luật, hình thức hợp lệ.

• Người lập di chúc vẫn phải bảo đảm quyền thừa kế bắt buộc cho một số đối tượng theo quy định pháp luật (con chưa thành niên, cha mẹ già yếu, vợ/chồng không có khả năng lao động).

Kết luận

Như vậy, tặng cho tài sản khi còn sống và lập di chúc để lại tài sản là hai hình thức định đoạt tài sản hợp pháp nhưng có sự khác biệt căn bản. Tặng cho giúp người nhận sở hữu ngay khi còn sống, trong khi di chúc chỉ có hiệu lực sau khi người lập mất. Mỗi hình thức có ưu điểm và hạn chế riêng, tùy thuộc vào mong muốn và điều kiện cụ thể của từng cá nhân. Việc nắm rõ quy định pháp luật sẽ giúp quá trình định đoạt tài sản diễn ra minh bạch, đúng luật và giảm thiểu rủi ro tranh chấp.

Xem thêm các bài viết có liên quan:

>>> Khi nào di chúc cần công chứng theo quy định pháp luật?

>>> Những điều khoản quan trọng trong hợp đồng mua bán nhà đất

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com