Trong các giao dịch dân sự và thương mại, hợp đồng mua bán là căn cứ pháp lý xác định quyền và nghĩa vụ của các bên. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng được ký kết đều tự động có giá trị. Để hợp đồng mua bán có hiệu lực, các bên cần đảm bảo đầy đủ những điều kiện theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 và các luật chuyên ngành liên quan.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ các loại giấy tờ nào? Tìm hiểu ngay để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác.
1. Căn cứ pháp lý về hiệu lực của hợp đồng mua bán
Căn cứ tại Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch dân sự (bao gồm hợp đồng mua bán) được coi là có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ 4 yếu tố cơ bản:
-
Chủ thể giao kết hợp đồng hợp pháp.
-
Mục đích và nội dung của hợp đồng không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội.
-
Các bên tham gia hoàn toàn tự nguyện.
-
Hình thức hợp đồng phù hợp quy định của pháp luật.
Nếu một trong các điều kiện trên không được đáp ứng, hợp đồng có thể bị vô hiệu toàn bộ hoặc một phần.
2. Điều kiện về chủ thể giao kết
Để hợp đồng mua bán có hiệu lực, các bên ký kết phải đáp ứng yêu cầu về năng lực hành vi dân sự hoặc tư cách pháp nhân:
-
Đối với cá nhân:
-
Từ đủ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
-
Người từ 15 – dưới 18 tuổi chỉ được ký hợp đồng nếu tài sản do mình làm ra hoặc được người đại diện đồng ý.
-
Người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế hoặc không có năng lực hành vi dân sự sẽ không thể tự mình giao kết hợp đồng mua bán.
-
-
Đối với tổ chức, doanh nghiệp:
-
Phải được thành lập hợp pháp theo quy định pháp luật.
-
Hợp đồng phải do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền hợp lệ ký kết.
-
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
3. Điều kiện về đối tượng hợp đồng
Đối tượng của hợp đồng là tài sản hoặc quyền tài sản được đem ra mua bán. Để hợp đồng mua bán có hiệu lực, đối tượng phải:
-
Không thuộc tài sản bị cấm giao dịch theo quy định của pháp luật (ví dụ: ma túy, vũ khí quân dụng).
-
Xác định được rõ ràng về số lượng, chất lượng, đặc điểm hoặc giá trị.
-
Có thể chuyển giao quyền sở hữu từ bên bán sang bên mua.
Ví dụ:
-
Mua bán xe ô tô đã có đăng ký hợp pháp.
-
Mua bán căn hộ có sổ hồng và không bị thế chấp.
4. Điều kiện về mục đích và nội dung hợp đồng
Một hợp đồng mua bán có hiệu lực cần đảm bảo rằng mục đích và nội dung giao dịch:
-
Không nhằm trốn tránh nghĩa vụ hoặc hợp thức hóa tài sản bất hợp pháp.
-
Không vi phạm điều cấm của luật (ví dụ: mua bán động vật hoang dã cấm khai thác).
-
Không trái đạo đức xã hội, ví dụ mua bán vì mục đích phạm tội.
Ví dụ về hợp đồng vô hiệu:
-
Mua bán đất đang tranh chấp mà các bên biết nhưng vẫn giao dịch.
-
Mua bán xe ăn trộm để hợp thức hóa quyền sở hữu.
5. Điều kiện về sự tự nguyện khi ký kết để hợp đồng mua bán có hiệu lực
Nguyên tắc tự nguyện là một trong những yếu tố quyết định hợp đồng mua bán có hiệu lực. Điều này có nghĩa:
-
Không bên nào bị ép buộc, đe dọa hoặc lừa dối khi ký hợp đồng.
-
Các bên tự do thỏa thuận về giá, phương thức thanh toán, quyền và nghĩa vụ.
Nếu hợp đồng được xác định ký trong tình trạng bị ép buộc hoặc nhầm lẫn nghiêm trọng, bên bị xâm hại có quyền yêu cầu tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu.
>>> Xem thêm: Bảng giá dịch vụ công chứng lấy ngay tại Hà Nội
6. Điều kiện về hình thức hợp đồng để hợp đồng mua bán có hiệu lực
Hình thức là yếu tố quan trọng quyết định hiệu lực pháp lý của hợp đồng:
-
Hợp đồng bằng miệng: Chỉ áp dụng cho các giao dịch dân sự nhỏ, không bắt buộc công chứng.
-
Hợp đồng bằng văn bản: Áp dụng phổ biến, đặc biệt trong giao dịch có giá trị lớn.
-
Hợp đồng công chứng/chứng thực:
-
Bắt buộc với nhà đất, căn hộ, xe ô tô, xe máy…
-
Nếu không công chứng/chứng thực, hợp đồng có thể vô hiệu về hình thức.
-
Ví dụ:
-
Mua bán đất phải công chứng tại văn phòng công chứng hoặc UBND xã/phường.
-
Mua bán xe ô tô phải lập hợp đồng và chứng thực chữ ký trước khi sang tên.
7. Hậu quả khi hợp đồng mua bán không có hiệu lực
Nếu hợp đồng không đáp ứng một trong các điều kiện trên, sẽ dẫn đến các hậu quả pháp lý:
-
Hợp đồng vô hiệu toàn bộ hoặc một phần.
-
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận, khôi phục tình trạng ban đầu.
-
Nếu có thiệt hại do lỗi của một bên, bên đó phải bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật.
Xem thêm:
>>> Hình thức và nội dung hợp đồng mua bán bắt buộc phải có
>>> Có thể huỷ hợp đồng tặng cho khi bên nhận không thực hiện cam kết không?
Kết luận
Để một hợp đồng mua bán có hiệu lực, các bên cần đảm bảo 5 yếu tố quan trọng: chủ thể hợp pháp, đối tượng hợp pháp, mục đích và nội dung hợp pháp, sự tự nguyện và hình thức phù hợp. Việc tuân thủ đầy đủ các điều kiện này giúp giao dịch an toàn, hợp pháp và hạn chế tối đa tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com