Công chứng văn bản từ chối nhận di sản khi người để lại di sản mất không có di chúc

Trong nhiều trường hợp thực tế, người để lại tài sản qua đời mà không có di chúc khiến quá trình chia thừa kế phải tuân theo pháp luật về thừa kế theo hàng. Tuy nhiên, không phải ai trong hàng thừa kế cũng mong muốn nhận phần tài sản này, vì lý do cá nhân, nghĩa vụ thuế, hoặc mâu thuẫn gia đình. Khi đó, việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc là bước cần thiết để thể hiện ý chí từ chối hợp pháp và tránh tranh chấp. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết quy định pháp lý và thủ tục thực hiện công chứng trong trường hợp này.

>>> Xem thêm: Người mới mua nhà lần đầu nên chọn văn phòng công chứng nào để không lo thiếu giấy tờ?

Khái niệm và ý nghĩa của công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc

Văn bản từ chối nhận di sản là tài liệu thể hiện rõ ý chí của người thừa kế không muốn nhận phần tài sản mà họ được hưởng theo quy định pháp luật.

Trong trường hợp người để lại di sản không có di chúc, tài sản sẽ được chia theo hàng thừa kế (theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015). Nếu một hoặc nhiều người trong hàng thừa kế muốn từ chối phần tài sản này, họ phải lập văn bản từ chối và công chứng hợp pháp để làm căn cứ cho việc phân chia lại phần di sản đó cho những người còn lại.

Việc công chứng văn bản này giúp:

• Xác nhận ý chí tự nguyện, minh bạch của người từ chối;

• Ngăn ngừa tranh chấp thừa kế về sau;

• Tạo căn cứ pháp lý rõ ràng khi làm thủ tục sang tên tài sản.

>>> Xem thêm: Công chứng giấy tờ tại nhà – Giải pháp tiện lợi cho người bận rộn

Ai có quyền công chứng văn bản từ chối nhận di sản khi không có di chúc?

Theo quy định của Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, mọi người thừa kế theo pháp luật đều có quyền từ chối nhận di sản, bao gồm:

• Hàng thừa kế thứ nhất: vợ/chồng, cha mẹ đẻ, con đẻ, con nuôi của người chết;

• Hàng thừa kế thứ hai, thứ ba (nếu hàng trước không còn người thừa kế).

Tuy nhiên, người từ chối nhận di sản phải đáp ứng đủ điều kiện sau:

1. Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

2. Việc từ chối là tự nguyện, không bị ép buộc;

3. Văn bản từ chối phải lập trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày mở thừa kế;

4. Văn bản phải được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.

Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc

Người thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau để thực hiện công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc:

• Giấy tờ tùy thân: CMND/CCCD, sổ hộ khẩu;

• Giấy chứng tử của người để lại di sản;

• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn…);

• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người chết (sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…);

• Dự thảo hoặc mẫu văn bản từ chối nhận di sản (nếu có sẵn, công chứng viên có thể hỗ trợ soạn).

Quy trình công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc

Bước 1: Nộp hồ sơ yêu cầu công chứng
Người thừa kế mang đầy đủ giấy tờ đến phòng công chứng hoặc văn phòng công chứng tư nhân để đăng ký công chứng văn bản.

Bước 2: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ
Công chứng viên sẽ:

• Xác minh nhân thân và năng lực hành vi của người từ chối;

• Kiểm tra căn cứ pháp lý của di sản;

• Hướng dẫn sửa đổi, bổ sung nội dung văn bản (nếu cần).

Bước 3: Ký kết và chứng nhận
Sau khi nội dung văn bản được thông qua, người thừa kế sẽ ký trực tiếp trước mặt công chứng viên. Công chứng viên chứng nhận và đóng dấu, hoàn tất thủ tục.

Bước 4: Trả kết quả công chứng
Văn bản được công chứng viên trả lại bản chính và lưu trữ bản sao theo quy định pháp luật.

>>> Xem thêm: So sánh tự làm với thuê dịch vụ sang tên sổ đỏ – Cái nào hiệu quả hơn?

Hiệu lực và hậu quả pháp lý của văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc

Theo quy định tại khoản 3 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, việc từ chối nhận di sản chỉ có hiệu lực trước khi di sản được chia. Khi đã hoàn tất chia thừa kế, người từ chối không thể rút lại ý chí.

Sau khi văn bản công chứng có hiệu lực:

• Người từ chối không còn quyền yêu cầu chia phần di sản đó;

• Phần di sản bị từ chối được chia lại cho những người thừa kế còn lại trong cùng hàng;

• Văn bản công chứng là chứng cứ hợp pháp nếu có tranh chấp phát sinh sau này.

Một số lưu ý khi công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc

• Văn bản phải được công chứng trong thời hạn hợp lệ (trước khi chia di sản hoặc trong 6 tháng kể từ ngày mở thừa kế);

• Nếu có nhiều người đồng thừa kế, nên lập văn bản chung hoặc thông báo công khai việc từ chối để tránh tranh chấp;

• Nếu tài sản có giá trị lớn (như đất đai, nhà ở), nên thực hiện công chứng tại nơi có tài sản để thuận tiện cho việc sang tên;

• Trong trường hợp người thừa kế không thể trực tiếp đi công chứng, có thể ủy quyền hợp pháp cho người khác thực hiện thay.

Kết luận

Việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản không có di chúc là thủ tục quan trọng giúp đảm bảo ý chí của người thừa kế được pháp luật công nhận, đồng thời tránh phát sinh tranh chấp trong quá trình chia tài sản. Người thừa kế nên thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng uy tín, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ đúng quy định thời hạn để văn bản có hiệu lực pháp lý cao nhất.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hướng dẫn viết mẫu hợp đồng khi công chứng vay vốn thế chấp

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết

>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín

>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com