Khi thực hiện thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản, nhiều người thừa kế thường gặp khó khăn trong bước định giá di sản, đặc biệt đối với tài sản là bất động sản, cổ phần, xe hoặc tài sản có giá trị lớn. Việc định giá không chỉ ảnh hưởng đến phí công chứng mà còn quyết định mức thuế, lệ phí cần nộp sau khi sang tên. Nếu định giá không chính xác, hồ sơ có thể bị trả lại, kéo dài thời gian xử lý hoặc dẫn đến tranh chấp nội bộ. Bài viết dưới đây sẽ phân tích toàn diện quy trình, căn cứ pháp lý và các lưu ý quan trọng khi định giá di sản trong thủ tục công chứng.
>>> Xem thêm: Khi nào nên yêu cầu chứng thực bản dịch tại văn phòng công chứng
1. Định giá di sản trong công chứng là gì?

Định giá di sản là việc xác định giá trị tài sản để:
-
Tính phí công chứng theo Luật Công chứng 2014;
-
Kê khai thuế thu nhập cá nhân (nếu có);
-
Kê khai lệ phí trước bạ khi sang tên;
-
Làm căn cứ phân chia di sản (nếu các bên có thỏa thuận).
Theo quy định, cơ quan công chứng không tự định giá, nhưng họ có quyền:
-
Yêu cầu người thừa kế cung cấp tài liệu chứng minh giá trị tài sản;
-
Đề nghị thẩm định giá nếu có nghi ngờ hoặc mâu thuẫn.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ có thực sự cần thiết khi mua bán nhà đất?
2. Tại sao phải định giá di sản trước khi công chứng?
Việc định giá di sản là bắt buộc trong nhiều trường hợp vì các lý do:
2.1. Xác định phí công chứng
Theo “Thông tư 257/2016/TT-BTC”, phí công chứng hợp đồng, giao dịch tính theo giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng.
→ Nếu không định giá, công chứng viên không thể tính phí.
2.2. Làm căn cứ kê khai thuế và lệ phí
-
Thuế thu nhập cá nhân (nếu không được miễn);
-
Lệ phí trước bạ khi sang tên nhà đất, xe…
→ Mức thuế phụ thuộc trực tiếp vào giá trị di sản.
2.3. Tránh tranh chấp giữa những người thừa kế
Định giá rõ ràng giúp:
-
Phân chia tài sản minh bạch;
-
Tránh khiếu nại “định giá thấp”, “bị thiệt phần”;
-
Đảm bảo văn bản khai nhận di sản được công chứng thuận lợi.
>>> Xem thêm: Các bước chuẩn bị cho thủ tục công chứng mua bán nhà nhanh chóng và đúng luật
3. Căn cứ pháp lý về định giá tài sản trong khai nhận di sản
Một số căn cứ quan trọng gồm:
-
“Luật Công chứng 2014” – Điều 57 (công chứng văn bản khai nhận di sản);
-
“Luật Thuế thu nhập cá nhân”;
-
“Nghị định 10/2022/NĐ-CP” về lệ phí trước bạ;
-
“Thông tư 257/2016/TT-BTC” về phí công chứng;
-
“Luật Giá 2023” và quy định về thẩm định giá.
>>> Xem thêm: Làm sao để đảm bảo di sản nhỏ được phân chia công bằng trong Di chúc
4. Các phương pháp định giá di sản thường được sử dụng

4.1. Sử dụng bảng giá nhà nước (đối với nhà đất)
Giá trị di sản có thể tính theo:
-
Bảng giá đất của UBND tỉnh;
-
Bảng giá nhà theo quy định quản lý giá xây dựng.
→ Thường thấp hơn giá thị trường nhưng phù hợp khi các bên thống nhất.
4.2. Giá thị trường tại thời điểm công chứng
Bao gồm:
-
Giá giao dịch thực tế ở khu vực;
-
Tham khảo giá trên sàn giao dịch;
-
Báo giá từ môi giới uy tín.
→ Phương án này được dùng khi chia tài sản hoặc bên thừa kế muốn phản ánh đúng giá trị thực.
4.3. Thuê đơn vị thẩm định giá chuyên nghiệp
Đây là phương án khách quan nhất, thường dùng khi:
-
Tài sản giá trị lớn;
-
Có tranh chấp;
-
Các bên không thống nhất giá.
Kết quả thẩm định có hiệu lực theo Luật Giá và được cơ quan công chứng chấp nhận.
5. Quy trình định giá di sản khi công chứng văn bản khai nhận
Bước 1: Thu thập giấy tờ về tài sản
-
Sổ đỏ/sổ hồng;
-
Giấy đăng ký xe;
-
Sổ tiết kiệm, hợp đồng góp vốn, cổ phần;
-
Giấy tờ chứng minh tình trạng thực tế.
Bước 2: Người thừa kế tự đề xuất giá trị tài sản
Công chứng viên sẽ kiểm tra hợp lý.
Bước 3: Công chứng viên xem xét
Nếu giá đề xuất phù hợp → chấp nhận.
Nếu bất hợp lý hoặc có mâu thuẫn → yêu cầu thẩm định giá.
Bước 4: Thuê tổ chức thẩm định giá (nếu cần)
Tổ chức thẩm định giá lập:
-
Chứng thư thẩm định;
-
Bảng phân tích giá trị.
Bước 5: Tính phí công chứng và đưa vào văn bản khai nhận
Giá trị tài sản là căn cứ để:
-
Tính phí;
-
Lập văn bản khai nhận;
-
Làm tờ khai thuế và lệ phí khi sang tên.
6. Định giá di sản khác nhau tùy loại tài sản
6.1. Định giá bất động sản
Căn cứ:
-
Diện tích, vị trí, mục đích sử dụng;
-
Bảng giá đất;
-
Giá thị trường;
-
Tình trạng pháp lý (sổ đỏ hay chưa có sổ).
6.2. Định giá tài sản là tiền, vàng, ngoại tệ
→ Không cần định giá, vì giá trị thể hiện rõ.
6.3. Định giá cổ phần, phần vốn góp
Dựa vào:
-
Báo cáo tài chính;
-
Giá trị sổ sách;
-
Định giá doanh nghiệp (nếu tài sản lớn).
6.4. Định giá phương tiện giao thông
Tham khảo:
-
Bảng giá tính lệ phí trước bạ;
-
Giá thị trường;
-
Tình trạng thực tế của xe.
7. Một số lưu ý quan trọng khi định giá di sản
-
Giá quá thấp có thể không được công chứng viên chấp nhận.
-
Nếu có tranh chấp, văn bản khai nhận sẽ bị tạm dừng hoặc từ chối công chứng.
-
Đối với di sản chưa có giấy tờ đầy đủ, phải xác minh trước khi định giá.
-
Kết quả thẩm định giá có giá trị trong 06 tháng (tùy loại tài sản).
-
Nên chuẩn bị nhiều nguồn giá để chứng minh tính khách quan.
Kết luận
Việc định giá di sản là bước quan trọng trong quá trình công chứng văn bản khai nhận di sản, ảnh hưởng trực tiếp đến phí công chứng, nghĩa vụ thuế và quyền lợi của các bên thừa kế. Định giá đúng, minh bạch và dựa trên căn cứ pháp lý sẽ giúp thủ tục diễn ra nhanh chóng, hạn chế tranh chấp và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người thừa kế. Nếu tài sản có giá trị lớn hoặc có mâu thuẫn về giá, người thừa kế nên sử dụng dịch vụ thẩm định giá chuyên nghiệp để đảm bảo khách quan.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Tranh chấp hợp đồng đào tạo nghề: ai phải bồi thường chi phí?
>>> Hậu quả pháp lý khi người thừa kế từ chối nhận di sản không đúng thủ tục
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng hợp đồng bảo trì – sửa chữa
>>> Lệ phí trước bạ được tính như thế nào? đối với tài sản hình thành từ dự án
>>> Mẹo tiết kiệm thời gian khi công chứng giấy tờ số lượng lớn
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
