Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệuTrong thực tiễn, nhiều trường hợp người đang bệnh nặng, tuổi cao, tiên lượng xấu mong muốn lập di chúc, hợp đồng tặng cho hoặc văn bản ủy quyền trước khi qua đời. Tuy nhiên, do không thể di chuyển đến văn phòng công chứng, việc công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời trở thành nhu cầu cấp thiết.
Đây là trường hợp đặc biệt, nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro tranh chấp nên pháp luật quy định rất chặt chẽ về điều kiện, trình tự cũng như trách nhiệm của công chứng viên khi thực hiện.
>>> Xem thêm: Thủ tục nhanh – quy trình chuẩn – dịch vụ tốt tại phòng công chứng.
1. Căn cứ pháp lý về công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời
Việc công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời được điều chỉnh bởi các quy định pháp luật sau:
-
Luật Công chứng: quy định trường hợp được công chứng ngoài trụ sở, quyền và nghĩa vụ của công chứng viên
-
Bộ luật Dân sự: quy định điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự, di chúc
-
Nguyên tắc hành nghề công chứng: bảo đảm tự nguyện, minh mẫn, khách quan và an toàn pháp lý
Theo Luật Công chứng, công chứng ngoài trụ sở được thực hiện khi người yêu cầu công chứng già yếu, không đi lại được, đang điều trị bệnh hoặc có lý do chính đáng khác – trong đó bao gồm trường hợp người sắp qua đời.
2. Có được công chứng ngoài trụ sở cho người sắp qua đời không?
Câu trả lời là CÓ, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp luật.
Việc công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời là hợp pháp khi:
-
Người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở văn phòng công chứng
-
Công chứng viên trực tiếp đến nơi người đó đang cư trú hoặc điều trị (nhà riêng, bệnh viện…)
-
Người lập văn bản còn minh mẫn, nhận thức và làm chủ được hành vi của mình tại thời điểm ký
Pháp luật không cấm công chứng trong trường hợp người sắp qua đời, nhưng đặt ra yêu cầu kiểm tra chặt chẽ hơn so với các trường hợp thông thường.
>>> Xem thêm: Với phong cách làm việc tận tâm, nhanh gọn, dịch vụ sang tên sổ đỏ nhanh được khách hàng tin tưởng lựa chọn.
3. Yêu cầu đặc biệt khi công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời
Do tính nhạy cảm, công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt sau:
-
Công chứng viên phải:
-
Trực tiếp trao đổi, kiểm tra ý chí của người lập văn bản
-
Đánh giá tình trạng minh mẫn, tỉnh táo
-
-
Không được ký thay, không được thông qua người thân
-
Phải ghi rõ trong lời chứng:
-
Địa điểm công chứng ngoài trụ sở
-
Lý do công chứng ngoài trụ sở
-
-
Trường hợp cần thiết, có thể yêu cầu:
-
Người làm chứng theo quy định Bộ luật Dân sự
-
Tài liệu y tế thể hiện tình trạng sức khỏe (không bắt buộc nhưng có giá trị chứng minh)
-
Đây là cơ sở quan trọng để bảo vệ giá trị pháp lý của văn bản công chứng sau khi người lập qua đời.
4. Giá trị pháp lý của văn bản công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời
Theo Luật Công chứng và Bộ luật Dân sự, văn bản được lập thông qua công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời vẫn có:
-
Giá trị pháp lý như văn bản công chứng tại trụ sở
-
Giá trị chứng cứ
-
Giá trị thi hành đối với các bên liên quan
Tuy nhiên, nếu có tranh chấp, Tòa án sẽ xem xét rất kỹ các yếu tố sau:
-
Tình trạng minh mẫn tại thời điểm ký
-
Việc tuân thủ trình tự, thủ tục công chứng
-
Nội dung hồ sơ công chứng ngoài trụ sở
Do đó, việc thực hiện đúng quy định là yếu tố quyết định.
>>> Xem thêm: Đừng nhầm lẫn giữa “từ chối tài sản” và “chuyển nhượng” – xem kỹ Thủ tục làm giấy từ chối tài sản.
5. Rủi ro pháp lý thường gặp khi công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời
Một số rủi ro pháp lý có thể phát sinh nếu công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời không đúng quy định:
-
Văn bản bị khiếu kiện với lý do:
-
Người lập không minh mẫn
-
Bị ép buộc, lừa dối
-
-
Di chúc hoặc hợp đồng bị yêu cầu tuyên vô hiệu
-
Công chứng viên có thể bị xem xét trách nhiệm nghề nghiệp
Đây là lý do vì sao công chứng viên thường rất thận trọng hoặc thậm chí từ chối công chứng nếu không bảo đảm điều kiện pháp luật.
6. Ví dụ minh họa thực tế về công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời
Ví dụ 1: Công chứng đúng quy định – di chúc hợp pháp
Ông A, 82 tuổi, đang điều trị bệnh nặng tại nhà nhưng còn tỉnh táo. Công chứng viên đến tận nơi, trực tiếp trao đổi, lập di chúc, ghi rõ lý do công chứng ngoài trụ sở. Sau khi ông A qua đời, di chúc được các con công nhận và được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận.
Ví dụ 2: Công chứng thiếu chặt chẽ – phát sinh tranh chấp
Bà B lập hợp đồng tặng cho tài sản tại bệnh viện khi sức khỏe rất yếu. Công chứng viên không đánh giá kỹ tình trạng minh mẫn, không ghi rõ lý do công chứng ngoài trụ sở. Sau khi bà B qua đời, các đồng thừa kế khởi kiện yêu cầu tuyên hợp đồng vô hiệu.
7. Kết luận
Công chứng ngoài trụ sở người sắp qua đời là hoàn toàn hợp pháp, nhưng là một trong những trường hợp đòi hỏi sự thận trọng cao nhất trong hoạt động công chứng. Việc bảo đảm người lập văn bản minh mẫn, tự nguyện và tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục là yếu tố quyết định giá trị pháp lý của văn bản sau này.
Đối với người dân, việc lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng uy tín và phối hợp cung cấp đầy đủ thông tin là cách tốt nhất để hạn chế rủi ro tranh chấp khi thực hiện công chứng trong hoàn cảnh đặc biệt này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Mục đích giao dịch trái luật: Công chứng viên phải từ chối
>>> Tài sản chung nhưng công chứng sai: Có hủy được không?
>>> Tìm hiểu ngay dịch vụ công chứng chuyên nghiệp tại Văn phòng công chứng Hà Nội – nơi được hàng nghìn khách hàng tin tưởng.
>>> Giờ đây, bạn có thể yên tâm làm việc trong tuần và công chứng vào cuối tuần tại Văn phòng công chứng thứ 7 chủ nhật.
>>> Vì sao luật khuyến khích người dân Công chứng di chúc thay vì chỉ viết tay?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com