Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, nhiều cá nhân sở hữu các loại tài sản điện tử như ví tiền điện tử, tài khoản giao dịch trực tuyến, dữ liệu số có giá trị… Khi người sở hữu qua đời, việc công chứng khai nhận di sản số trở thành yêu cầu bắt buộc để xác định quyền thừa kế hợp pháp. Tuy nhiên, khác với tài sản hữu hình, di sản số lại phức tạp ở chỗ khó định giá, khó chứng minh quyền sở hữu và chịu sự điều chỉnh đặc thù của pháp luật. Bài viết dưới đây phân tích rõ quy định liên quan, hồ sơ cần có và cách xử lý từng nhóm tài sản số khi thực hiện thủ tục công chứng.
>>> Xem thêm: Vì sao người dân tin tưởng văn phòng công chứng Nguyễn Huệ?
1. Di sản số là gì? Pháp luật điều chỉnh như thế nào?

Theo “Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015”, di sản bao gồm tài sản của người chết để lại và các quyền tài sản thuộc sở hữu của họ. Trong đó, tài sản số (digital assets) có thể bao gồm:
-
Ví tiền điện tử, tiền mã hóa hợp pháp theo quy định từng quốc gia.
-
Tài khoản giao dịch trực tuyến (chứng khoán, forex, các nền tảng tài chính số).
-
Quyền tài sản từ website, kênh YouTube, tài khoản mạng xã hội có giá trị thương mại.
-
Dữ liệu số, bản quyền nội dung số.
-
Điểm thưởng, token, credit từ các nền tảng số (nếu có giá trị quy đổi).
Pháp luật Việt Nam hiện chưa có văn bản riêng điều chỉnh toàn bộ “di sản số”, nhưng việc thừa kế vẫn áp dụng theo:
-
“Bộ luật Dân sự 2015”: quy định về quyền tài sản, thừa kế.
-
“Luật Công chứng 2014, sửa đổi 2024”: thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản.
-
Các quy định của ngân hàng, nền tảng giao dịch hoặc tổ chức cung cấp tài sản số.
>>> Xem thêm: Thời gian hoàn tất thủ tục trong dịch vụ sang tên sổ đỏ là bao lâu?
2. Các loại di sản số có thể yêu cầu công chứng khai nhận
2.1. Tài sản tài chính số
-
Ví điện tử (Momo, ZaloPay…)
-
Tài khoản ngân hàng online
-
Số dư trên các ứng dụng tài chính
-
Tài khoản chứng khoán online
2.2. Tài sản số có giá trị thương mại
-
Kênh YouTube đạt doanh thu
-
Fanpage, TikTok Shop, website bán hàng
-
Tài khoản quảng cáo tạo thu nhập
2.3. Tiền mã hóa, token, crypto
Dù chưa được công nhận là phương tiện thanh toán, nhưng vẫn có thể được xem là tài sản nếu chứng minh được quyền sở hữu và giá trị.
2.4. Dữ liệu số hoặc tài khoản dịch vụ
-
Kho dữ liệu số có giá trị
-
Tài khoản phần mềm có bản quyền
-
Tài khoản game có giá trị kinh tế
>>> Xem thêm: 5 lý do khiến công chứng nhà đất thất bại nếu không chuẩn bị kỹ
3. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng di sản số

3.1. Giấy tờ nhân thân của người thừa kế
-
CCCD/CMND
-
Sổ hộ khẩu hoặc xác nhận cư trú
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ với người đã mất
3.2. Giấy tờ của người để lại di sản số
-
Giấy chứng tử
-
Giấy đăng ký kết hôn
-
Giấy tờ xác nhận tình trạng cư trú
3.3. Tài liệu chứng minh quyền sở hữu di sản số
Tùy từng loại tài sản, có thể cần:
-
Thư xác nhận số dư tài khoản từ ngân hàng hoặc ứng dụng.
-
Screenshot tài khoản kèm email đăng ký, mã xác thực.
-
Thư xác minh từ sàn giao dịch (chứng khoán, crypto, thương mại điện tử).
-
Hợp đồng dịch vụ hoặc điều khoản vận hành tài sản số.
-
Sao kê thu nhập từ Google Adsense, TikTok, Facebook…
3.4. Di chúc (nếu có)
Phải hợp pháp theo “Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015”.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn lập Di chúc tại nhà không cần ra khỏi nhà
4. Quy trình công chứng khai nhận di sản số
Bước 1: Thu thập chứng cứ về quyền sở hữu tài sản số
Do tài sản số khó xác minh, bước này quan trọng nhất. Công chứng viên có thể yêu cầu:
-
Văn bản xác nhận từ nền tảng số
-
Sao kê giao dịch
-
Lịch sử đăng nhập, email gốc, mã OTP, giấy tờ khôi phục tài khoản
Bước 2: Nộp hồ sơ và kiểm tra tính hợp lệ
Công chứng viên xem xét quyền sở hữu, xác định hàng thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc.
Bước 3: Niêm yết công khai 15 ngày
Theo “Điều 18 Luật Công chứng 2014”, văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết tại UBND cấp xã nơi người chết cư trú.
Bước 4: Ký văn bản khai nhận di sản số
Sau khi kết thúc niêm yết, nếu không có tranh chấp, công chứng viên lập văn bản khai nhận di sản.
Bước 5: Làm thủ tục nhận và quản lý tài sản số
Người thừa kế dùng văn bản công chứng để:
-
Làm thủ tục đổi chủ tài khoản
-
Rút tiền
-
Nhận quyền quản lý hoặc tiếp tục kinh doanh tài sản số
-
Chuyển tài sản sang ví/tài khoản mới
5. Những khó khăn thường gặp khi công chứng di sản số
5.1. Không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu
Nhiều tài khoản số chỉ được quản lý qua email, mật khẩu — nên dễ mất dấu.
Cách xử lý:
-
Yêu cầu nền tảng gửi xác minh.
-
Chứng minh bằng lịch sử đăng nhập, giao dịch.
5.2. Không định giá được tài sản số
Một số tài sản số (như kênh YouTube, fanpage, website) khó xác định giá trị.
Công chứng viên có thể yêu cầu:
-
Báo cáo thu nhập
-
Định giá từ bên thứ ba
5.3. Nhiều người thừa kế nhưng không thống nhất
Tài sản số dễ chia nhưng khó phân tách quản lý. Trường hợp tranh chấp phải đưa ra tòa.
5.4. Tài sản số bị khóa, hạn chế truy cập
Nguyên nhân:
-
Vi phạm chính sách
-
Chưa xác thực danh tính
-
Không đăng nhập trong thời gian dài
Cần liên hệ hỗ trợ để mở khóa trước khi thừa kế.
6. Lời khuyên giúp thủ tục diễn ra thuận lợi
-
Luôn lưu trữ thông tin đăng nhập và bảo mật tài khoản.
-
Nếu tài sản số mang lại thu nhập, nên lập di chúc rõ ràng.
-
Thực hiện sớm sau khi có giấy chứng tử để tránh mất quyền truy cập.
-
Chuẩn bị hồ sơ xác minh từ các nền tảng lớn (Google, Meta, Binance…).
-
Nhờ sự hỗ trợ của công chứng viên để định hướng hồ sơ phù hợp từng loại tài sản.
Kết luận
Công chứng khai nhận di sản số là thủ tục ngày càng phổ biến trong bối cảnh tài sản điện tử phát triển mạnh. Tuy nhiên, do tính chất vô hình, khó chứng minh quyền sở hữu, việc chuẩn bị hồ sơ và xác minh thông tin cần được thực hiện cẩn trọng. Nắm rõ quy định pháp luật, quy trình công chứng và đặc điểm từng loại tài sản số sẽ giúp người thừa kế bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả và đúng pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Tranh chấp hợp đồng đào tạo nghề: ai phải bồi thường chi phí?
>>> Hậu quả pháp lý khi người thừa kế từ chối nhận di sản không đúng thủ tục
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng hợp đồng bảo trì – sửa chữa
>>> Lệ phí trước bạ được tính như thế nào? đối với tài sản hình thành từ dự án
>>> Mẹo tiết kiệm thời gian khi công chứng giấy tờ số lượng lớn
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
