Trong các giao dịch mua bán nhà đất, nhiều người cho rằng chỉ cần người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ký hợp đồng đặt cọc là đủ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít tranh chấp phát sinh do vợ hoặc chồng không ký hợp đồng đặt cọc, dẫn đến hợp đồng có nguy cơ vô hiệu. Vậy công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất có cần vợ chồng cùng ký không? Khi nào bắt buộc ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc?
Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết căn cứ pháp lý và hướng dẫn áp dụng trong từng trường hợp cụ thể.
>>> Xem thêm: Nếu bạn từng cảm thấy phiền phức với các thủ tục rườm rà, thì phòng công chứng sẽ mang lại trải nghiệm hoàn toàn khác — đơn giản và rõ ràng.
1. Nguyên tắc xác định nghĩa vụ ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc

1.1. Hợp đồng đặt cọc có làm phát sinh quyền định đoạt nhà đất không?
Theo Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015, đặt cọc là biện pháp bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng, không trực tiếp làm phát sinh việc chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, hợp đồng đặt cọc ràng buộc trách nhiệm pháp lý nếu một bên từ chối việc ký hợp đồng chuyển nhượng chính thức.
1.2. Nguyên tắc định đoạt tài sản chung vợ chồng
Theo Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:
Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận.
Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nhà đất hình thành trong thời kỳ hôn nhân được xem là tài sản chung, trừ trường hợp có căn cứ chứng minh là tài sản riêng.
👉 Vì vậy, khi hợp đồng đặt cọc liên quan đến tài sản chung, việc ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc là rất cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp.
2. Trường hợp bắt buộc ký vợ chồng khi công chứng hợp đồng đặt cọc
2.1. Nhà đất là tài sản chung vợ chồng
Khi nhà đất là tài sản chung:
-
Cả vợ và chồng phải cùng ký hợp đồng đặt cọc;
-
Hoặc một người ký nhưng phải có văn bản ủy quyền hợp pháp.
Nếu chỉ một người ký mà không có sự đồng ý của người còn lại, hợp đồng đặt cọc có nguy cơ bị tuyên vô hiệu theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.
2.2. Một người đứng tên sổ đỏ nhưng là tài sản chung
Theo thực tiễn xét xử, việc chỉ một người đứng tên Giấy chứng nhận không đồng nghĩa đó là tài sản riêng.
Nếu nhà đất được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, vẫn được xem là tài sản chung theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, trừ khi có thỏa thuận khác.
👉 Do đó, ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc vẫn là yêu cầu quan trọng.
>>> Xem thêm: Hãy chủ động thời gian của bạn với Văn phòng công chứng thứ 7 chủ nhật.
3. Trường hợp không bắt buộc ký vợ chồng khi công chứng hợp đồng đặt cọc

3.1. Nhà đất là tài sản riêng của vợ hoặc chồng
Theo Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng bao gồm:
-
Tài sản có trước hôn nhân;
-
Tài sản được tặng cho riêng, thừa kế riêng;
-
Tài sản được chia riêng trong thời kỳ hôn nhân.
Nếu chứng minh được nhà đất là tài sản riêng, thì:
👉 Không bắt buộc ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc.
3.2. Có văn bản thỏa thuận tài sản riêng
Trường hợp vợ chồng có:
-
Văn bản thỏa thuận chế độ tài sản;
-
Cam kết xác nhận tài sản riêng;
thì người sở hữu tài sản riêng có thể tự mình ký hợp đồng đặt cọc.
4. Rủi ro pháp lý nếu không ký vợ chồng khi công chứng hợp đồng đặt cọc
4.1. Hợp đồng đặt cọc có thể bị tuyên vô hiệu
Theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ.
Hậu quả:
-
Phải hoàn trả tiền đặt cọc;
-
Không áp dụng phạt cọc.
4.2. Khó xử lý khi xảy ra tranh chấp
Bên đặt cọc có thể:
-
Không thu hồi được tiền đúng hạn;
-
Không yêu cầu phạt cọc do hợp đồng vô hiệu.
Đây là rủi ro thường gặp khi không ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc.
>>> Xem thêm: Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời chính xác câu hỏi: khi nào cần Chứng thực và khi nào không.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ thực tế:
Ông A đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đất được mua trong thời kỳ hôn nhân. Ông A ký hợp đồng đặt cọc mua bán đất với bà B và công chứng hợp pháp, nhưng bà C (vợ ông A) không ký.
Sau đó, bà C không đồng ý bán đất. Tòa án xác định:
-
Đất là tài sản chung vợ chồng;
-
Hợp đồng đặt cọc vi phạm Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
👉 Hợp đồng đặt cọc bị tuyên vô hiệu, bà B chỉ được nhận lại tiền cọc, không được phạt cọc.
6. Kết luận
Việc ký vợ chồng khi công chứng đặt cọc là vấn đề then chốt quyết định hiệu lực pháp lý của hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất. Trong trường hợp nhà đất là tài sản chung vợ chồng, việc cả hai cùng ký hoặc có văn bản ủy quyền hợp pháp là bắt buộc để tránh rủi ro hợp đồng vô hiệu.
Trước khi ký kết, các bên nên xác định rõ tình trạng pháp lý của nhà đất và chế độ tài sản vợ chồng để bảo vệ quyền lợi của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Bị đăng tin sai sự thật: Có quyền đòi bồi thường không?
>>> Hợp đồng ở nhờ đối với người thân: Nên công chứng hay chỉ cần văn bản viết tay?
>>> Hãy để văn phòng công chứng giúp bạn hoàn tất thủ tục nhanh và đúng luật.
>>> Đã có hàng nghìn khách hàng lựa chọn dịch vụ sang tên sổ đỏ vì sự nhanh chóng và chính xác tuyệt đối.
>>> Hướng dẫn cập nhật nội dung khi thay đổi người được Công chứng ủy quyền.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
