Công chứng di chúc ở đâu? – Thủ tục nhanh và đúng luật
Công chứng di chúc là cách giúp ý chí của người để lại di sản được đảm bảo hiệu lực pháp lý, hạn chế tranh chấp sau này. Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn “Công chứng di chúc ở đâu?” hay “Nơi công chứng di chúc” nào uy tín, đúng luật và phù hợp với hoàn cảnh cá nhân? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết và cập nhật các quy định mới nhất để bạn nắm rõ thủ tục.
Việc công chứng di chúc được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
Bộ luật Dân sự 2015: Điều 630, 631, 632 và 635 quy định về điều kiện, nội dung và hình thức di chúc.
Luật Công chứng 2014: Điều 42, 44 và các điều khoản liên quan đến thẩm quyền và trình tự công chứng.
Thông tư 01/2020/TT-BTP: Hướng dẫn nghiệp vụ công chứng.
Những quy định này xác định địa điểm công chứng di chúc, thẩm quyền của tổ chức công chứng và cách thức tiến hành.
2. Nơi công chứng di chúc theo quy định pháp luật
2.1. Phòng công chứng nhà nước
Phòng công chứng là cơ quan thuộc Sở Tư pháp cấp tỉnh, có công chứng viên là công chức nhà nước.
Ưu điểm: Độ tin cậy cao, được Nhà nước đảm bảo.
Hạn chế: Thời gian làm việc hành chính, thường không làm việc ngoài giờ.
📍 Ví dụ: Ông A sống tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), muốn công chứng di chúc tại Phòng Công chứng số 1 Hà Nội – đơn vị công lập trực thuộc Sở Tư pháp, có trụ sở rõ ràng và thủ tục chuẩn theo quy định.
2.2. Văn phòng công chứng tư nhân
Là tổ chức hành nghề công chứng do công chứng viên thành lập và hoạt động theo quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói liệu có phát sinh chi phí ẩn?
Ưu điểm: Thủ tục nhanh gọn, linh hoạt thời gian, có thể yêu cầu công chứng tại nhà.
Hạn chế: Phải chọn văn phòng uy tín để đảm bảo tính pháp lý.
📍 Ví dụ: Bà B ở TP.HCM có nhu cầu lập di chúc nhưng không tiện di chuyển. Bà liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Văn Cường, đề nghị cử công chứng viên đến tận nhà làm thủ tục công chứng – theo đúng Điều 44 Luật Công chứng 2014 cho phép.
2.3. Ủy ban nhân dân cấp xã (trong một số trường hợp đặc biệt)
Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP, UBND cấp xã có quyền chứng thực di chúc, không phải là công chứng nhưng vẫn có giá trị pháp lý tương đương trong một số trường hợp đơn giản, nhất là ở vùng sâu vùng xa.
Lưu ý: Chứng thực và công chứng là hai thủ tục khác nhau, nhưng đều có thể được pháp luật công nhận nếu đúng điều kiện.
3. Thủ tục công chứng di chúc tại nơi công chứng di chúc
3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị ở nơi công chứng di chúc
Người lập di chúc cần chuẩn bị:
CMND/CCCD, hộ khẩu;
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, sổ tiết kiệm…);
Dự thảo di chúc (nếu có);
Thông tin người thừa kế (nếu cần ghi rõ);
Giấy tờ y tế nếu là người cao tuổi, đang bệnh (giúp chứng minh minh mẫn).
>> Xem thêm: Di chúc viết tay – Cách lập để di chúc không bị vô hiệu?
3.2. Quy trình công chứng di chúc
Đăng ký công chứng tại nơi công chứng di chúc (phòng hoặc văn phòng công chứng);
Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của người lập di chúc;
Lập và đọc lại nội dung di chúc cho người lập xác nhận;
Công chứng viên ký xác nhận và đóng dấu;
Trả lại di chúc bản chính (có thể gửi lại một bản để lưu tại văn phòng nếu yêu cầu).
4. Nơi công chứng di chúc có thể là tại nhà không?
Câu trả lời là CÓ. Điều 44 Luật Công chứng 2014 cho phép công chứng viên đến nơi cư trú, làm việc hoặc tại bệnh viện… nếu người yêu cầu không thể đến trụ sở.
📍 Ví dụ: Ông C đang nằm viện, không thể đi lại, nhưng muốn lập di chúc để lại tài sản cho hai con. Gia đình ông có thể yêu cầu công chứng viên đến bệnh viện công chứng tại chỗ, với sự chứng kiến của bác sĩ và người làm chứng, đúng theo quy định pháp luật.
5. Lưu ý khi chọn nơi công chứng di chúc
Ưu tiên nơi có công chứng viên uy tín, giàu kinh nghiệm xử lý hồ sơ di chúc;
Kiểm tra kỹ thông tin hành nghề hợp pháp (tên trong danh sách tổ chức hành nghề công chứng do Sở Tư pháp công bố);
Giữ ít nhất 1 bản di chúc gốc để người thân dễ dàng xử lý sau này;
Nên chọn nơi có lưu trữ hồ sơ lâu dài để tránh thất lạc.
Nơi công chứng di chúc có thể là Phòng công chứng nhà nước, Văn phòng công chứng tư nhân, hoặc trong một số trường hợp là UBND cấp xã (chứng thực). Việc lựa chọn đúng nơi công chứng và thực hiện đầy đủ thủ tục là cách bảo vệ ý chí của người lập di chúc, đồng thời giảm thiểu rủi ro tranh chấp thừa kế. Nếu không tiện đi lại, bạn cũng có thể yêu cầu công chứng viên đến tận nhà hoặc nơi điều trị để hỗ trợ thủ tục đúng luật.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
